Jerzy Słuczan-Orkusz

J. Słuczan-Orkusz, wazony: W-525/72, W-272/70, B-190/70, W-495/71, 1970-72, zbiory/fot. Instytut Szkła w Krakowie

Najważniejszym momentem w jego karierze był wyjazd do Krakowa w 1968 roku, kiedy dostał propozycję pracy
w krakowskich zakładach badawczych przemysłu szklarskiego. To było o tyle istotne, że trafił do miejsca, gdzie rzeczywiście dano mu swoiste carte blanche, całkowitą swobodę działania, czyli właściwie to, czego szukał od początku swojej działalności projektanckiej.

/…/ Dla Orkusza było to idealne miejsce do realizacji jego zamierzeń. Już dwa lata po rozpoczęciu pracy, czyli w roku 1970, pokazał publicznie swoje pierwsze realizacje i projekty, które niemal natychmiast zostały zauważone przez prasę i okrzyknięte sukcesem. /…/
Z jednej strony kolor, z drugiej to, co się podobało – niezwykłość kształtów. Ta niezwykłość była pochodną inspiracji Słuczana szkłem historycznym. /…/ Fascynowały go kształty XVI–XVII-wiecznego szkła hiszpańskiego, andaluzyjskiego, weneckiego i w swoich kreacjach nawiązywał do niego. To nie były proste kopie, natomiast starał się wykorzystać różne rozwiązania dekoracyjne polegające na formowaniu elementów. Bawiło go nakładanie i praca manualna z materią szkła. Mamy więc najpierw wydmuchany obiekt, a później do niego dolepiamy na gorąco jakieś elementy. To oczywiście wymagało od hutnika dużej sprawności. Słuczan zaskarbił sobie ich sympatię między innymi tym, że sam już potrafił dmuchać.

Barbara Banaś, wywiad dla Gazety Wrocławskiej z 10.09.2019.

J. Słuczan-Orkusz, wazon biały z czarnym elementem, wys. 19,5 cm, śr. 18,5 cm, po 1982; wazon biały wysoki, wys. 40 cm, Huta Szkła „Tarnowiec”, zbiory: Muzeum Narodowe we Wrocławiu, fot. A. Podstawka
J. Słuczan-Orkusz, wazon, wys. 30 cm, śr. podstawy 9 cm; amfora, wys. 25 cm, śr. podstawy 6 cm; lata 80./90., Huta Szkła „Tarnowiec”, zbiory: Muzeum Narodowe we Wrocławiu, fot. A. Podstawka
J. Słuczan-Orkusz, puchar, wys. 20 cm, śr. podstawy 8 cm; wys. 24 cm, śr. podstawy 7,5 cm; lata 80./90., Huta Szkła „Tarnowiec”, zbiory: Muzeum Narodowe we Wrocławiu, fot. A. Podstawka
J. Słuczan-Orkusz, karafka z korkiem, wys. 20,5 cm, śr. podstawy 9 cm; wazon, wys. 20 cm, śr. podstawy 12,5 cm; lata 80./90., Huta Szkła „Tarnowiec”, zbiory: Muzeum Narodowe we Wrocławiu, fot. A. Podstawka
J. Słuczan-Orkusz, wazonik, wys. 10 cm, śr. podstawy 5 cm; wazon, wys. 22 cm, śr. podstawy 8,5 cm; lata 80./90., Huta Szkła „Tarnowiec”, zbiory: Muzeum Narodowe we Wrocławiu, fot. A. Podstawka
J. Słuczan-Orkusz, wazonik, wys. 20 cm, śr. podstawy 6,5 cm; wazon, wys. 30 cm, śr. podstawy 9 cm; lata 80./90., Huta Szkła „Tarnowiec”, zbiory: Muzeum Narodowe we Wrocławiu, fot. A. Podstawka
J. Słuczan-Orkusz, wazon, wys. 25 cm, śr. podstawy 8,5 cm; wazon, wys. 19,5 cm, śr. podstawy 10,5 cm; lata 80./90., Huta Szkła „Tarnowiec”, zbiory: Muzeum Narodowe we Wrocławiu, fot. A. Podstawka
J. Słuczan-Orkusz, świecznik-wazon; wazon, lata 80./90., Huta Szkła „Tarnowiec”, zbiory: Muzeum Narodowe we Wrocławiu, fot. A. Podstawka
J. Słuczan-Orkusz, wazonik; pojemniczek; lata 80./90., Huta Szkła „Tarnowiec”, zbiory: Muzeum Narodowe we Wrocławiu, fot. A. Podstawka
J. Słuczan-Orkusz, butla B-458 i czarka E-457, 1982; butla brązowa z cienką szyją, 1969–72, Instytut Szkła w Krakowie
J. Słuczan-Orkusz, amfora A-507, 1971; wazonik S-221, 1970; butla B-528, 1972; dzban pomarańczowy, 1969–72, Instytut Szkła w Krakowie
J. Słuczan-Orkusz, amfora A-357, 1970; wazon, ok. 1975, zbiory: Muzeum Karkonoskie w Jeleniej Górze, fot. A. Podstawka
J. Słuczan-Orkusz, wazon, wys. 29 cm, 1971, Instytut Szkła w Karakowie, zbiory: Muzeum Narodowe we Wrocławiu; karafka G-332, 1970, Instytut Szkła w Krakowie
J. Słuczan-Orkusz, wazon W-336, 1970, Instytut Szkła w Krakowie; kielich, ok. 1975, zbiory: Muzeum Karkonoskie w Jeleniej Górze, fot. A. Podstawka
J. Słuczan-Orkusz, wazon niebieski, wys. 18,5 cm, szer. 19 cm, 1969–72, Instytut Szkła w Krakowie, zbiory: Muzeum Narodowe we Wrocławiu; butla B-130, 1976, Instytut Szkła w Krakowie
J. Słuczan-Orkusz, wazonik biało-pomarańczowy, wys. 9,8 cm, śr. 9 cm, 1969–72, Instytut Szkła w Krakowie, zbiory: Muzeum Narodowe we Wrocławiu; kufel, ok. 1975, zbiory: Muzeum Karkonoskie w Jeleniej Górze, fot. A. Podstawka
J. Słuczan-Orkusz, kielich; kielich/wazon, ok. 1975, zbiory: Muzeum Karkonoskie w Jeleniej Górze, fot. A. Podstawka
J. Słuczan-Orkusz, wazon lukrowany (kryształowy), wys. 22 cm, 1959, Huta Szkła Kryształowego „Julia”; wazon, wys. 20 cm, 1969, Instytut Szkła w Krakowie, zbiory: Muzeum Narodowe we Wrocławiu

Żył w latach 1924–2002. Dyplom na Wydziale Ceramiki i Szkła Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych we Wrocławiu (obecnie: Akademia Sztuk Pięknych im. E. Gepperta) w 1953 roku. Po studiach rozpoczął pracę jako projektant w hucie szkła „Józefina” (od 1966 roku – Huta Szkła Kryształowego „Julia”) w Piechowicach. W latach 1957–1959 prowadził pracownię szkła przy wrocławskiej Pracowni Sztuk Plastycznych. W 1959 roku został kierownikiem ośrodka wzorcującego huty szkła „Nysa” w Pieńsku, jedynej wówczas huty
w Polsce zajmującej się produkcją szkła oświetleniowego. Od 1968 do 1981 roku pracował w krakowskiej filii Instytutu Szkła, z przerwą w latach 1974–1979, poświęconych na pracę w Branżowym Ośrodku Wzornictwa przy Zjednoczonych Hutach Szkła Gospodarczego
i Technicznego „Vitropol” w Sosnowcu. W okresie 1982–1991 pełnił funkcję głównego projektanta w Hucie Szkła „Tarnowiec”
w Tarnowcu.

Eksperymentował z masą szklarską i projektował serie wyróżniających się pod względem technologicznym szkieł barwnych
o charakterze paraunikatowym, cechujących się różnymi fakturami. Nawiązywał do tradycyjnych wzorów historycznych i szkieł orientalnych. Pracował również nad zastosowaniem szkła w architekturze.

Laureat wielu nagród w dziedzinie wzornictwa, m.in.: nagroda Rady Wzornictwa i Estetyki Produkcji Przemysłowej (1967), nagroda Ministerstwa Kultury i Sztuki za osiągnięcia w rozwoju wzornictwa Przemysłowego (1970), Złoty Merkury za projekt pawilonu na Międzynarodowych Targach Poznańskich (we współpracy z Janem Sylwestrem Drostem) (1971), pierwsza nagroda na Ogólnopolskiej Wystawie Szkła Artystycznego i Użytkowego w Katowicach (1974).

Brał udział w 6 wystawach indywidualnych w Polsce oraz 13 wystawach zbiorowych w Polsce, Francji, Jugosławii, Niemczech oraz Wielkiej Brytanii. Jego prace znajdują się m.in. w Muzeum Narodowym w Warszawie oraz Muzeum Narodowym w Krakowie.