Huta Szkła Gospodarczego „Ząbkowice”

Huta Szkła Gospodarczego "Ząbkowice", Ząbkowice, 2008
Huta Szkła Gospodarczego „Ząbkowice”, Ząbkowice, 2008

W 1884 r. Józef Schreiber założył w Ząbkowicach (od 1977 r. dzielnica Dąbrowy Górniczej) Ząbkowicką Fabrykę Szkła.

Huta, przekształcona w 1896 r. w spółkę akcyjną pod nazwą Towarzystwo Akcyjne Ząbkowickiej Fabryki Szkła w Ząbkowicach, produkowała wyłącznie wyroby ze szkła dmuchanego. Od 1902 r. produktami huty były galanteria szklana i szkło prasowane. Secesyjne wzory były powielane aż do lat 80. XX w.

Z powodu kryzysu w 1935 r. huta wstrzymała produkcję. Ponowne jej uruchomienie miało miejsce podczas II wojny światowej, a wyroby przeznaczone były wyłącznie na cele wojskowe. Po zakończeniu wojny huta pozostawała pod tymczasowym Zarządem Państwowym;
w 1959 r. została przekształcona w przedsiębiorstwo państwowe działające pod nazwą Ząbkowicka Huta Szkła Gospodarczego ‒ Przedsiębiorstwo Państwowe Wyodrębnione, podległe Centralnemu Zarządowi Przemysłu Szklarskiego i Ceramicznego. W 1960 r. nazwa została zmieniona na Hutę Szkła Gospodarczego „Ząbkowice”.

Systematyczny rozwój huty i rosnąca sprzedaż ząbkowickich szkieł spowodowały przyłączenie do przedsiębiorstwa innych hut szkła: Huty Szkła „Siemianowice” (produkowano tam wkłady do termosów) w 1973 r., Huty Szkła „Skawina” (producent szkła opakowaniowego)
w 1974 r. i Huty Szkła „Staszic” (producent balonów do wina) w 1979 r.

Huta Szkła Gospodarczego „Ząbkowice” jako przedsiębiorstwo wielozakładowe rozwijała się prężnie aż do lat 90. Przemiany ustrojowe
i prywatyzacja spowodowały spadek sprzedaży, a wynikające z tego rosnące zadłużenie przedsiębiorstwa doprowadziło do jego zamknięcia.

W 2002 r. w oparciu o majątek HSG, powstała Huta Szkła Artystycznego „Ząbkowice” S.A., postawiona w 2004 r. w stan likwidacji. Powstała na jej miejscu Crystallite Huta Szkła Sp. z o.o. (produkcja szkła płaskiego oraz wydmuchiwanego i wytłaczanego) została zamknięta w 2006 r. (postępowanie upadłościowe zakończono w 2010 r.).

Do 1960 r. HSG „Ząbkowice” nie dysponowała własną wzorcownią. Zmieniło się to z chwilą zatrudnienia na stanowisku projektanta Jana Sylwestra Drosta (1960) oraz Bogdana Kupczyka (1961), Eryki Trzewik-Drost (1966) i Ludwika Fiedorowicza (1975).

Projektanci związany z hutą: Agnieszka Borowska, Jan Drost, Ludwik Fiedorowicz, Tomasz Góra, Bogdan Kupczyk, Sebastian Pietkiewicz, Wszewłod Sarnecki, Ryszard Serwicki, Izabela Szkleniarz, Eryka Trzewik-Drost, Wanda Zawidzka-Manteuffel

Więcej:
Renesans szkła prasowanego na tle historii Huty Szkła Gospodarczego „Ząbkowice”, mgr K. Bańka
Huta Szkła Gospodarczego w Ząbkowicach – co z niej zostało
Huta Szkła Gospodarczego „Ząbkowice” – Katalog wystawy „Kolor w szkle”
Huta Szkła Gospodarczego „Ząbkowice” – katalog do wystawy